Muzyka na dworze królewskim w XVII wieku w Rzeczypospolitej

Za czasów panowania Zygmunta III Wazy na dworze królewskim istniała kapela królewska. Wiemy, że oprócz niej, król Zygmunt III posiadał również chór, który brał udział w oprawie uroczystości dworskich. Poza słuchaniem muzyki, monarcha sam oddawał się tej pasji, grając w niewielkim, rodzinnym gronie na różnych instrumentach muzycznych oraz prezentując swoje doskonałe umiejętności wokalne. 

Malarstwo na dworze królewskim w XVII wieku w Rzeczypospolitej

Jednym z najważniejszych zainteresowań króla Zygmunta III Wazy było malarstwo. Władca ten sam malował obrazy. Według ówczesnych posiadał on niezwykły talent, a jedno z przypisywanych mu dzieł, łączono z nazwiskami tak wielkich malarzy jak Jacop Robust, zwany Tintoretto i Paul Rubens. Król zdecydowanie popierał malarstwo historyczne na swoim dworze. To właśnie za czasów Zygmunta III Wazy pojawiły się zdobione scenami historycznymi stropy na zamku królewskim, które w Rzeczypospolitej zapoczątkował związany z dworem królewskim malarz, Tomasz Dolabella. Poza malarstwem, król Zygmunt III Waza zajmował się rzemiosłem artystycznym, a w szczególności złotnictwem. Z nazwiskiem tego władcy łączą się głównie przepiękne monstrancje kościelne, wyrobione ze złota prawdopodobnie przez samego panującego.

Teatr na dworze królewskim w XVII wieku w Rzeczypospolitej

Początki teatru w XVII wieku w Rzeczypospolitej wiąże się z osobą króla Zygmunta III Wazy. Największy jednak rozkwit, a wręcz apogeum twórczości teatralnej w XVII wieku przypada na czasy panowania Władysława IV Wazy. Należy jednak pamiętać, nie pomniejszając roli Zygmunta III Wazy, że to właśnie on kładł podwaliny pod pasję życia Władysława IV. 

Na zamku królewskim w Krakowie istniała specjalna sala widowiskowa, która powstała za czasów panowania Zygmunta III Wazy, służąca do pokazów artystycznych. Z okazji ślubu Zygmunta III i Anny Habsburżanki w 1592 roku, na zamku królewskim odbyło się przedstawienie baletowe. Widowisko to zostało powtórzone podczas drugiego ożenku króla z Konstancją Habsburżanką w grudniu 1605 roku. W 1611 roku na dworze królewskim pojawiła się artystyczna trupa angielska, która dawała dworskie przedstawienia. W latach 1616 – 1618 na zamku królewskim w Warszawie bawiła dworzan spektaklami teatralnymi angielska kompania Johna Greena. W latach tych została wystawiona sztuka „Faust”, Christophera Marlowe’a, która wywarła na Zygmuncie III Wazie ogromne wrażenie. Poza „Faustem” wystawiono na dworze kilka sztuk Williama Shakespeare’a.[1]

Nauka i wiedza na dworze królewskim w XVII wieku w Rzeczypospolitej w świetle pamiętników

Wiemy dziś na podstawie XVII – wiecznych źródeł, że król Zygmunt III Waza interesował się historią, a zwłaszcza dziejami kraju, w którym się urodził i wychował, Szwecji. Monarcha ten w 1617 roku nakazał przeprowadzić uczonym poszukiwania w Archiwum Watykańskim, z którego Zygmunt III otrzymywał interesujące go wypisy. Co było celem poszukiwań? Znawcy uważają, że monarcha szukał dokumentów, potwierdzających starożytne pochodzenie swego rodu, a więc genealogię dynastii Wazów.

Sprawami związanymi z nauką i historią zajmował się również następca Zygmunta III Wazy, Władysław IV. Nuncjusz papieski Honorat Visconti zapisał w swym pamiętniku, że król „ma wiele wiadomości nabytych z czytania dzieł różnych i z obcowania z uczonymi, których miał przy sobie.”[1] W 1641 roku w głowie monarchy zrodził się pomysł powstania opisu wojen moskiewskich Zygmunta III Wazy oraz jego własnych. W tym też roku powstało dzieło autorstwa historiografa królewskiego, Eberharda Wassenberga, pt. „Gestorum… Vladislai IV…” Historiografem Władysława IV Wazy był również Stanisław Kobierzycki, który w 1655 roku opublikował biografię króla Władysława, ale obejmowała ona dzieje monarchy tylko do 1632 roku.

Mecenat królewski w XVII wieku w Rzeczypospolitej

W XVII wieku skupisko uczonych z dworu królewskiego reprezentowało w swych poczynaniach, szczególnie zaś w dziedzinie nauk ścisłych, najnowocześniejszy w ówczesnych czasach poziom naukowy w Rzeczypospolitej. Na dworze królewskim widoczne są aktywne działania reformatorskie, zainteresowania językoznawczo – literackie, które wyrastają na wielonarodowościowym gruncie dworskim. Zauważamy dociekania przyrodniczo – medyczne, jak również w ogromnej skali obserwacje i eksperymenty astronomiczne i fizyczne.

Propaganda na plakatach w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej

Plakat jako medialna wizualizacja prezentowana w dość szeroki sposób Polskiemu społeczeństwu był jednym z kluczowych narzędzi propagandy, którą używała władza w latach 70-tych XX wieku. Przez ówczesną władzę należy rozumieć Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą oraz jej Komitet Centralny, który sprawował wręcz absolutną władzę nad Polakami w PRL-u. 

Uroczystości dworskie w XVII wieku w Rzeczypospolitej

Niezmiernie ważnymi wydarzeniami w życiu dworu królewskiego były odbywające się okazjonalnie uroczystości, które świadczyć miały o potędze, bogactwie i przepychu rodziny panującego monarchy. Odświętne uroczystości odbywały się na zamku królewskim przy różnych okolicznościach. Do najważniejszych zaliczyć należy koronacje królewskie, królewskie zaślubiny oraz królewskie wesela. Za wielkie uroczystości uważano również na dworze królewskim narodziny i chrzty najmłodszych członków rodziny panującego monarchy.